Bir çok esnafımızın dükkanları kiralık tır. Yine ülkemizde milyonlarca daire, müstakil yada villa hiç fark etmeksizin kiracı vardır. Günümüzde dükkan yada malikanelerde kiralık olarak ikametgah eden bu vatandaşlarımız, malikin içine girmeden bir sözleşme muhakkak yaparlar. Bunun yapılmasının da iki tane amacı vardır. İlk amaç; elektrik, su gibi aboneliklerin açılması için istenilmesidir. Diğer ise, yasal olarak ev sahibi ile kiracıyı korumasıdır.
Peki, karşılıklı yapılan bu kira sözleşmesi 2022 yılında mülkiyet sahibi ile kiracıyı gerçekten koruyor mu? Koruyorsa ne kadar koruyor? Örneğin; ev yada dükkan sahibi abartı bir zam yaptı. Yapılan zammı da siz kabul etmediniz. Kiranızı ödemediğiniz de başınıza neler gelebilir? Yada işyeri veya ev sahibi sözleşme olun veya olmasın sizi istediği zaman çıkarta bilir mi?
Neler Var?
Konut Kiracılarının Yasal Hakları Nelerdir?
Genel olarak bir çoğumuz maalesef ki ev sahibi olamayıp, kiracı durumundayız. Artık bu devirde normal asgari ücret alıp tek maaş ile çalışan bir vatandaşımız kesinlikle ev sahibi olamaz. Diyorum ben. Neden bu şekilde düşünüyorum. Hayat şartları çok pahalı, asgari ücretle çalışarak ev almayı bırakın, karnımızı doyurduğumuza şükrediyoruz. Kendimize uygun ev tutmaya kaldığımızda dahi, beğenmekten yada evin durumundan önce ilk baktığımız kira bedeli oluyor. Haksız mıyım arkadaşlar. Çünkü şuan ki, devir onu gerektiriyor. Herkes ister hayalindeki evde yaşayıp, severek, isteyerek vakit geçirmeyi. Ama ne yazık ki bu hayat şartlarından dolayı imkansız. Ev kiralamaya karar verdiğimizde tabi ki biz kiracılarında bazı yasal hakları bulunmaktadır. Peki bu haklar nelerdir?
- Kiracı hakları, evini kiraya veren vatandaşımız ile kiralayacak vatandaşımız, arasındaki ilişkiyi düzenlemek için yasalarla belirlenmektedir.
- Ülke genelinde 2011 senesinden bu yıla kadar ”6570 Sayılı Gayrimenkul Hakkında Kanun” ile kiracı hakları belirlenmektedir. Ve bu haklar yasalar ile korunmaktadır.
- Bu hakların içerisinde en önemlisi, konutunu kiraya veren ev sahibinin gerçekten haklı bir gerekçesi yada kendi taşınmadığı müddetçe, yapılan kontratın süresi dolmadan kesinlikle evden çıkaramamasıdır.
- Bu durumda belirlenen haklı gerekçeler yasalar çerçevesinde oluşturulmuştur. Bunların neler olacağına gelecek olursak,
- kiralamış olduğunuz konutun sahibi kendisi,
- Eşi,
- Kanunların gereği bakmakla yükümlü olduğu varsa annesi, babası, kardeşi yada yine aileden diğer kişiler için, gerekli olduğu taktirde ev sahibi, kiracının çıkmasını isteyebilir.
- Borçlar kanununda bulunan 301. maddede ki ev sahibi, kira sözleşmesi boyunca evi nasıl kiraladı ise aynı şekilde sahip çıkmasını istemektedir. Kiracıda bununla mükelleftir.
- Bu kanuna göre eğer evde varsa bir tadilat işi, tüm tadilatlar ev sahibine ait olmaktadır.
- Tabi ki burada karşılıklı anlaşmaya da bakılabilir. Yani kiralanan konutta epey bir masraf var. Eğer bunu kiracı yaptırır ise ödemesi gereken kira bedelinden düşülmesi gerekmektedir.
- Bu aşamada yapılması gereken ev sahibi ile anlaşma yoluna gidip, ev için yaptırmış olduğu tüm masrafları faturalandırması gerekmektedir.
- Diyelim ki kiracı evi kiraladı. Fakat evde sonradan pürüzlükler oluştu. Ve kiracı kira ödediği halde evden yeterince faydalanamamakta. Ev sahibi ile iletişime geçip ev için gerekli olan her ne varsa yapılmasını talep edebilmektedir.
- Evde yaşanan problemin kusuru sonradan ortaya çıktığı için, kiracı olan kişi anlaşmış olunan kira bedelinden indirim yapılmasını talep edebilmektedir.
Konut-Kiracılarının-Yasal-Hakları-Nelerdir
- Ev sahibi ve kiracı arasında yapılan kira sözleşmesi ve kontratının sona ermesi tarihinden 15 gün öncesinde yenisi hazırlanması gerekmektedir. Eğer bu sözleşme hazırlanmamışsa otomatik olarak yeniden 1 yıl aynı şartlarda sürdürüle bilinir.
- Kiracı olarak 1 yıl sözleşme yaparak evi kiraladınız. Fakat beklenmeyen bir durum söz konusu oldu. Bu durum karşısında, kiralamış olduğunuz evi başka birine devredebilirsiniz.
- Eve hiç bir şekilde zarar vermemek şartı ile tutulan evi kiracı başka birine devretme hakkına sahip olmaktadır. Tabi bunun için ev sahibine bildirim yapılarak yazılı bir izin alınması gerekmektedir.
- Apartman dairesinde kiracısınız. Kiracı olarak ta apartman yöneticiliği yapabilirsiniz. Bu durumda yapmanız gereken tek şey apartman içinde yapılan toplantılara dahil olmanız gerekmektedir.
- Evin sigortası yada vergisi gibi ödemeler ile karşı karşıya kalmanız halinde, sözleşmede eğer aksi bir durum belirtmedi iseniz, ev için gerekli olan tüm ödemeleri ev sahibi yapmaktadır.
- Ev sahibi kiracıyı evden çıkartmaya karar verdiğinde, kiracı kabul ettiği taktirde, ev sahibi evi verdiği gibi teslim alması halinde, evi tutarken almış olduğu depozitoyu geri vermek zorundadır.
- Evi kiralayan kiracı aylık ödemesi gereken miktarları zamanında ödemekle yükümlüdür. Eğer ödeyemedi ise ev sahibi kiracıya evi tahliye etmesi için dava açabilmektedir.
- Tabi bu öyle hemen 1 yada 2 gün gecikme ile olmuyor.
- Aradan 15 yada 20 gün geçmesi gerekmektedir.
- 20 gün geçti direk ev sahibi yine dava açamıyor öncelikle kiracıya ihtar etmesi gerekiyor.
- İhtara rağmen kiracı hala 30 gün içerisinde ödeme yapmadı ise işte o zaman temerrüt sebebi ile kiracıyı ev sahibi tahliye edebilmektedir.
- Ev sahibinin kiracı yönünden 1 yıl içerisinde iki tane haklı sebebi varsa ve bunu kanıtlarsa tahliye isteyebilir ve dava açabilir.
- Fakat diyelim ki, kiracı kirayı zamanında ödeyemedi, ev sahibi bu durumda faizli yada olarak ekstra ücret talep edememektir. Sadece çıkartabilmek için belirlenen süreler içerisinde dava açabilir.
- Ev içindeki demirbaş olan eşyalar zaman içerisinde yıprandı ise kiracı bunu yenilemek için sorumlu olmamaktadır. Çünkü kullanılan zamanın yıpratıcılığından kiracı sorumlu değil. Bu duruma şu şekilde bir örnek verecek olursak, salon duvarları zamanla eskidi yada kullanmış olduğunuz kombi yetersiz geliyor veya arıza yaptı, evin içerisindeki demirbaş mobilyalar eskidi. Bunların bedeli kesinlikle kiracıdan talep edilemez.
- Kiralamış olduğunuz ev kentsel dönüşüm uğradı. Ve bu nedenle boşaltmanız gerekiyor ise bu durumda devletten kira yardımı talep edebilirsiniz.
Kanunlarda belirlenmiş bu yasalar sayesinde görmüş olduğunuz üzere birçok kiracı hakları bulunmaktadır. Ev sahibi bizlere tanınan bu haklar içerisinde hiç bir şey talep edememektedir.
Kiracı olan arkadaşlarım için sizlere güzel bir haber vermek istiyorum. Bildiğiniz üzere devletimiz muhtaç olan kişi yada kişilere her şekilde yardım ve desteklerde bulunmaktadır. Bu yardımların içinde kira yardımları da vardır. Şayet sizlerde bu yardımlardan yararlanmak isterseniz. yapmanız gereken Devletten Muhtaç Ailelere Kira Yardımı Nasıl Alınır? araştırmanız gerekecektir. Bunun içinde en doğru bilgiler vermiş olduğumuz adreste mevcuttur.
Ev kiralayan kiracı haklarını gördük. Peki iş yeri için dükkan kiralamak isteyen kiracıların yasal hakları nelerdir. Şimdi hep birlikte bu hakları görmeye ne dersiniz?
İşyeri Dükkan Kiracılarının Yasal Hakları Nelerdir?
Konut yada dükkan yeri kiralamalarında yasal hükümler dediğim gibi Türk Borçlar Kanunu Kapsamında ele alınmaktadır. Konut yeri kiralamalarında olduğu gibi iş yeri için dükkan kiralayacak kişilerinde bazı yasal hakları bulunmaktadır. Bu yasal haklar nelerdir? diye soran arkadaşlarımız konutta geçerli olan tüm haklar iş yeri dükkan kiracıları içinde geçerli olmaktadır. İşyeri dükkan kiracılarının diğer hakları ise
- İlk olarak şunu söylemem gerekir ki, konut yada iş yeri kiralamalarında önden istenen depozito 3 aylık kira bedelini aşamamaktadır.
- Yine yasalarda belirlenmiş olan iş yeri, dükkan kiracı haklarına göre kira bedellerinde yıllık yapılacak olan artışların bir önceki senenin fiyat endeksini geçemeyecek olmasıdır.
- Kiracı ve dükkan sahibi arasında yapılan sözleşmede, kiracı tarafından amaçlanan kullanıma elverişli bir durumda teslim etmesi ve sözleşme sonuna kadar aynı şekilde bulundurması gerekmektedir.
- Dükkanı kiralayan kiracı, kiralamış olduğu işyeri olan dükkanı sözleşmeye uygun olarak özenle ve titizlikle kullanmak zorundadır.
- Kiralamış olduğu dükkanın bulunduğu taşınmazda oturan diğer kişiler ve komşulara gerekli saygıyı göstermek zorundadır.
İşyeri-Dükkan-Kiracılarının-Yasal-Hakları-Nelerdir
- Eğer komşularınız yada apartmandaki diğer vatandaşlar sizlerden rahatsız olması halinde dükkan sahibi tarafından uyarı verilmesi zorunluluğu bulunmaktadır. Eğer uyarıdan sonraki 30 gün içerisinde şikayetler aynı şekilde devam eder. Durumda hiç bir değişiklik olmaması halinde dükkan sahibi sizlerle imzalamış olduğu kontratı feshederek yazılı bir ihtarda bulunur.
- İş yeri dükkan kiralamalarında kasten ve bilerek dükkana zarar vermeniz halinde yapılan sözleşme feshedilmektedir.
- İş yeri dükkan sahipleri Borçlar Kanunu kiracı hakları kapsamı dahilinde, yapmış oldukları kira kontratında kira bedelinin belirlenmesi dışında, kiralayan kişi aleyhine hiçbir değişiklik yapamamaktadır.
Konut, işyeri dükkan kiracılarının hakları olduğu gibi tabi ev, işyeri, dükkan sahiplerinin de yasal hakları bulunuyor. Bu hakların neler olduğunu merak eden arkadaşlarımız için bilgiler yazımızın devamında bulunmaktadır.
- Ev sahibi olarak Kira Geliri Kontratı İle Kredi Veren Bankalar olduğunu biliyor muydunuz? Eğer krediye ihtiyacınız varsa bu fırsatı değerlerim derim.
Ev, İşyeri Dükkan Sahibinin Yasal Hakları Nelerdir?
Atalarımızın söylemiş olduğu bir söz var. Ev alma, komşu al diye. Evet bence de bu çok doğru bir söz. Her açıdan baktığımızda ne kadar haklı olduklarını bir kez daha görmüş oluyoruz. Evi aldın komşular kötü ise aldığın ev mükemmel olsun. Rahatın ve huzurun olmadıktan sonra neye fayda. Diyelim ki bir eviniz var yada dükkanınız kiraya vermek istiyorsunuz. Ama nedense hiç bir şekilde o malınızdan hayır görmediniz. Yani kiracılarınız sürekli sorunlu çıktı. Bu durumda keşke malım olmasaydı da huzurum olsaydı diyebiliyorsunuz. Evet kanunlara ve yasalara göre ev yada dükkan sahiplerinin hakları olsa da maalesef ki bir kiracı kadar çok yok. Ev sahiplerinin yasal hakları
- Kiralamış olduğunuz dükkanınız yada konutunuz var. Kiracı kirayı kontratta belirtilen süre içerisinde ödemediği taktirde, kiracınıza 30 gün içerisinde anlaşmış olduğunuz kira bedelini ödemesine dair bir ihtarname gönderebilir.
- Gönderilen ihtara rağmen kiracı halen bir ödeme yapmadığı halde ise ev yada dükkan sahibi olan kişi kiracıdan tahliye isteme hakkına sahiptir.
- Yine kiraya vermiş olduğunu konut yada işyerinizin kiracı tarafından bilerek ve kasten zarar verildiğini tespit ederseniz yine tahliye isteme hakkına sahip olmaktasınız.
- Apartman yada diğer komşuları tarafından genelinde kiracınız hakkında şikayet varsa eğer kiracıyı çıkartma hakkına sahip olabiliyorsunuz.
- Kiraya vermiş olduğunuz konut yada işyerinizin kira sözleşmesi bittiği anda kiracı sizden nasıl aldıysa, zarar vermeden o şekilde teslim etmekle yükümlü olmaktadır.
Ev,-İşyeri-Dükkan-Sahibinin-Yasal-Hakları-Nelerdir
- Eğer bu yükümlülüğü yerine getirmeyip ihlal eden kiracı varsa o zaman ev sahibi olarak tazminat davası açma hakkına sahip olmaktasınız.
- Konutunuzu kiraya verdiniz. İlerleyen zaman içerisinde o konuta sizin ihtiyacınız oldu. Kendiniz için yada bakmakla yükümlü olduğunuz birinci derecede olan yakınlarınız için kiracının çıkmasını talep edebilirsiniz.
- Kiracınız kendi isteği dahilinde evinizde yada dükkanınızda değişiklik yapmak istiyorsa, maddi yönden sizden hiçbir şey talep edemez. Ev sahibi yada dükkan sahibi olarak sizlerin bu isteğe göre bir yükümlülüğünüz olmamaktadır.
- İsteğe bağlı yapılan değişiklikler ve ödemeler kiraya yansıtılmadan kiracı tarafından ödenmektedir.
Belirlenen bu yasal haklar doğrultusunda ev sahibi olarak işlem yapma hakkına sahip olmaktasınız.
- Sizlerin de bir dükkanı mı var? Kiracı yönünden başım ağrımasın diyorsanız. İşyerinizi kurumsal firmalara kiraya vermenizi tavsiye ederiz. Bu durumda ne kiracı ile başınız ağrır nede kiramı alamıyorum derdi olur. Sizlere faydası olacağını düşündüğüm adresi Kurumsal Firmalara Dükkan İş Yeri Nasıl Kiraya Verilir? buraya bırakıyorum. Mutlaka bilgi almanızı tavsiye ederim.
Ev yada dükkan sahibi olan kişiler yasaların belirlemiş olduğu bu kanunlara göre kiracılarını çıkartma hakkına sahip olmaktadır. Peki ya ev sahibi evini yada dükkanını satmaya karar verdi. Bu durumda kiracının bir hakkı var mıdır?
Ev Sahibi Evi Satarsa Kiracı Hakları Nelerdir?
Dükkan yada konutta kiracısınız. Ve satılmaya karar verildi. Kiracı olarak sizlerin bu durumda ne yapması gerekiyor. Yukarıda da belirttiğim üzere yasalarda bir çok kiracı hakları mevcut bulunmaktadır. Diyelim ki, ev yada dükkan sahibi ile yapmış olduğunuz kontrat devam ederken, satışı yapıldı. Bu durumda ne yapmalısınız.
- Daha öncesinden yapılan sözleşme devam eder.
- Hem de tüm şartları ile birlikte.
- Kira Hukukunda, kiracısı ile birlikte satılan durumunda kiracının mağdur edilmemesi kanunu esas alınarak, imzalanan kira sözleşmesi devam etmektedir.
Konut-Kiracılarının-Yasal-Hakları-Nelerdir
- Kiracı yine evin yada dükkanın yeni sahipleri ile eski ev sahibi ile yapılan sözleşme çerçevesinde ev sahibi, kiracı ilişkisini korumaya devam etmektedir.
- Sözleşmenin günü dolana kadar yeni alan ev yada dükkan sahibi ile yeni bir sözleşme yapmaya gerek yoktur.
Alan kişinin yani yeni ev sahibinin sizlere vermiş olduğu yeni hesap numarası ile tapu sahibi o olduğuna dair belge için bildirim yapması yeterli olacaktır. Son olarak şunu söylemeliyim. Kiracı yasalarına göre ev yada dükkanı kiracılı bir şekilde satan sahip. Kirada olan kişiyi hemen boşaltması için zorlayamaz.